Variaties in begeleidingsvormen en in schoolorganisaties: wat past bij wat?

In dit artikel geef ik een overzicht van de verscheidenheid van organisatorische structuren en samenwerkingspatronen om de volgende vraag te kunnen bespreken: welke begeleidingsvormen passen bij welke typen schoolorganisatie? Natuurlijk komen niet alle begeleidingscontracten tot stand in het kader van schoolbeleid. Iedere docent en ...

Leren reflecteren: naar systematiek in het leren van je werk als docent

Elke docent zal regelmatig nadenken over hetgeen hij op school meemaakt en hij zal daar lering uit trekken. In die zin is “doorleren” als docent eigenlijk een vanzelfsprekendheid. De vraag is echter of dat doorleren steeds op een even efficiënte en effectieve manier gebeurt. Want laten we eerlijk zijn: het is niet altijd gemakkelijk om in het vaak hectische bestaan als docent ook nog eens gestructureerd na te denken over wat je meemaakt. Daar heb je vaak ...

Lesbezoek: de onderwijspraktijk zichtbaar maken

Lesbezoek komt in allerlei vormen op school voor. De vraag is natuurlijk of er in het voorbeeld wel sprake is van lesbezoek in het kader van welke vorm van begeleiding dan ook. Om daarop te antwoorden, ga ik in op de volgende vragen. Wat houdt lesbezoek in het kader van begeleiding in en wat is kenmerkend voor dergelijk lesbezoek? Welke vaardigheden moet iemand beheersen bij lesbezoek? ...

Collegiale consultatie: leren hoe je van elkaar kunt leren

Voorheen ging men ervan uit dat goed opgeleide docenten niet veel meer hoefden te doen dan het up-to-date houden van hun vakkennis en vakdidactische knowhow. In het veranderde beeld van goed onderwijs van de laatste jaren gaat het echter niet meer alleen om vakinhouden, maar veeleer om het totale beroepsmatige functioneren van docenten (en schoolleiders); om de wijze waarop ze individueel en met elkaar nieuwe onderwijskundige uitgangspunten ...

Coaching in ontwikkelingsgericht onderwijs: het proces van zelfsturing

Dit artikel beschrijft de aspecten van de coachingsmethodiek. Vervolgens wordt het begrip ontwikkelingsgericht onderwijs uitgelegd en wordt aangegeven aan waarom coaching een krachtig instrument is om op schoolniveau ontwikkelingen te realiseren. Daarbij komt ook de rol van de organisatie aan de orde en ...

Over opbouw en afbouw van routinisering bij docenten: een geïntegreerde aanpak van docentbegeleiding

Francien heeft de lerarenopleiding met ongelooflijk veel plezier en redelijk succes doorlopen. In de eerste periode van de opleiding viel het niet altijd mee om de leerlingen in de hand te houden. Met name op het gebied van klassenmanagement en orde ging zeker niet alles van een leien dakje. Maar gaandeweg ging het met Francien steeds beter. Ze had een paar schoolpracticumdocenten die haar op een goede en stimulerende manier begeleid hebben in haar leerproces. ...

Peer-Assisted Leadership (PAL): een training voor de professionele onderwijsmanager

Je kunt een collega-kok zijn recepten ontfutselen. Wanneer je dan vervolgens in de eigen keuken deze recepten gaat bereiden, zal het resultaat wellicht smakelijk zijn, maar nooit identiek aan dat van de kok. Het specifieke van deze ene kok vind je niet in het recept, maar is de resultante van veel factoren. De wijze waarop jij werkt met de ingrediënten uit het recept zal anders zijn ...

Intervisie: autonomie en samenwerking

Dat er met de term intervisie naar verschillende begrippen verwezen wordt, is op zichzelf natuurlijk niet zo’n probleem als maar helder is wat de gebruikers van dit woord er in een bepaalde context onder verstaan; als doel, inhoud en werkwijze maar duidelijk zijn en als er maar geprobeerd wordt grenzen te trekken tussen het genoemde begrip en andere begrippen. ...

Supervisie als kwaliteitsinstrument: zelfreflectie als basis voor professionele wendbaarheid

In dit artikel besteed ik aandacht aan dit soort veranderingen in het denken over leren en onderwijzen. Ik leg de verbinding met verschillende invalshoeken van waaruit gekeken kan worden naar kwaliteit. Verder bespreek ik supervisie als methodisch-didactische werkvorm voor docenten en leraren-in-opleiding en wordt het methodische concept van supervisie ontleed naar zijn verschillende dimensies. ...

Staff appraisal: een totaalbeleid voor begeleiding

In dit artikel wil ik staff appraisal uitwerken als een inspirerende mogelijkheid om een integraal personeelsbeleid te voeren, gericht op kwaliteitsverbetering van docenten (en overige personeelsleden). Allereerst geef ik enige achtergrondinformatie over het ontstaan van appraisal. Vervolgens komen de modelmatige opzet en enkele proceskenmerken aan bod ...