Human Potential Movement: inspiratiebron voor coachen

Het manifeste coachingsparadigma is sterk beïnvloed door de Human Potential Movement in het algemeen en door Carl Rogers en Abraham Maslow in het bijzonder. De visie van Rogers wordt gekenmerkt door een optimistische zoektocht naar het zelf, het benadrukken van het ontwikkelingsproces en een non-directieve werkwijze (ook al is dat...

Te veel bewustzijn verengt

In de de artikelen 'Coachen geëxpliciteerd' en 'Coachingsparadigma's' heb ik een aantal kenmerkende aspecten van het denken van Rogers en Maslow belicht. Tegelijkertijd plaatste ik een aantal kritische kanttekeningen. Dit betreft met name de kritiek op de individualiserende en psychologiserende optiek van deze benaderingen. In dit artikel werk ik dit verder uit. Schur (1977) bekritiseert de Human...

Sloterdijk: het zelf dat ontstaat in en door het trainen

In het artikel 'Human Potential Movement: inspiratiebron voor coaches'  heb ik de grondtrekken van de Human Potential Movement geschetst. Deze benadering heeft veel invloed gehad op de ontwikkeling van coachen. In het artikel 'Te veel bewustzijn verengt'  heb ik deze benadering vanuit een meer sociologische invalshoek geanalyseerd en bekritiseerd. Dit leidde onder meer tot de vraag of het zelf ontdekt wordt...

Het narratief perspectief: het zelf is slechts een verhaal

Sloterdijk (2011) schetst hoe het zelf ontstaat door en in de oefening. Tegelijkertijd zijn we in staat om onszelf te beschrijven als een zelf met eigenschappen. Daarbij is het de vraag of er een zelf is dat beschreven wordt of dat het zelf niet meer is dan het verhaal dat we over onszelf vertellen. Vanuit het narratief...

Disciplineren en normaliseren

Tijdens het coachen staat de coachee centraal. De problemen, gevoelens en gedachten van de coachee worden belicht en bewust gemaakt. De context waarbinnen de coachee functioneert is slechts van belang als de coachee zich er druk over maakt en deze ervaart als een persoonlijk probleem. Het lijkt erop dat coachen zich in het luchtledige afspeelt, want er is...

Het neoliberalisme en de homo economicus

Het disciplineren en normaliseren leiden tot het vormen van het subject. Een belangrijke vraag is dan naar welk beeld de hedendaagse coachee door de coach wordt gemodelleerd. Het beeld dat geschetst wordt in de coachingsliteratuur is dat de coachee wordt aangemoedigd om verantwoordelijkheid voor zichzelf te nemen, problemen op te lossen en niet...

Macht

Macht In dit artikel schets ik Foucaults opvattingen over macht. Telkens belicht ik vervolgens de opvattingen uit de coachingsliteratuur. Foucault onderscheidt in zijn analyse van de macht machtssystemen, waarheidsspelen en zelftechnieken. Foucault stelt dat macht het sturen van gedrag is, dat macht alomtegenwoordig is, dat het geen eigenschap of bezit is en dat het geen...

Het subject

Voor Foucault staan de praktijken van het leven, waarin het handelen en denken vorm krijgen, centraal. Deze praktijken worden gevormd door macht in relatie tot de waarheidspelen, dat wil zeggen: vormen van weten waarmee ze vervlochten zijn. In bijvoorbeeld het denken over coachen worden de rollen van de coach en de coachee omschreven. Dat definieert ook de...

Bestaansesthetiek

Zoals ik in het artikel 'Disciplineren en normaliseren' beschreef, is coachen een disciplinerende techniek die in wezen weinig ruimte laat voor het subject om zelf vorm te geven aan zijn leven, hoewel het manifeste coachingsparadigma het tegenovergestelde beweert. Taylor (2009) stelt dat dominantietechnieken en zelftechnieken altijd onderling verweven zijn. Geen enkele zelfzorg ontsnapt aan de...

De vrijheid om jezelf vorm te geven

Foucault schetst een ‘incarceraal’ universum: overal toezicht, discipline, controle, macht. Er lijkt amper of geen ruimte voor het subject om zijn eigen leven te bepalen. Vanuit foucaultiaans perspectief is coachen een disciplinerende en normaliserende techniek. Toch biedt Foucaults oeuvre ook een ander perspectief, waarin daadwerkelijk plaats lijkt...