Interactief luisteren is effectief luisteren

Geen tact zonder contact. Tactvol en diplomatiek optreden is volstrekt onmogelijk zonder een gezonde dosis luistervaardigheid. Dat geldt zowel voor probleemsituaties (crises) als bij onderhandelingen (kansen). Luisteren is een fundamentele bezigheid. Je concentreert je op de ander, terwijl je de achtergrondgeluiden wegfiltert...

Wijzer door non-verbale informatie

Om lastige situaties optimaal te beoordelen en adequaat te reageren, moet je interactief luisteren naar het gesproken woord. Maar je verkrijgt extra inlichtingen via het non-verbale kanaal, kort door de bocht: uit vertoonde lichaamstaal. Op welke lichamelijke signalen moet je vooral letten en wat betekenen die?

Assertiviteit: laat je gelden!

Mocht eerder de indruk zijn gewekt dat tactvol en diplomatiek optreden een zwaktebod is, dan is dit volstrekt niet de bedoeling. Want waar zijn verlegenheid en besluiteloosheid goed voor? Assertief en vol zelfvertrouwen optreden demonstreren duidelijkheid, naar alle partijen.

Conflicten slim beslechten

Waar mensen samenkomen en samenwerken, ontstaan dikwijls conflicten. Botsingen werken contraproductief en kennen alleen maar verliezers. De strijdbijl moet dus, in ieders belang en liefst zo vroegtijdig mogelijk, worden begraven. Lijmen is dus het devies om erger te voorkomen. Sommige conflicten zijn uiterst taai.

Tactvol en diplomatiek onderhandelen loont

De naakte waarheid: het voeren, modereren of begeleiden van onderhandelingen heeft alleen zin als alle partijen het nut hiervan inzien, als zij menen hier beter van te worden. Of minstens: niet slechter. De calculerende mens – en wie is dat niet? – maakt nu eenmaal altijd een afweging … Er bestaan gewiekste en professionele onderhandelaars...

Overtuigen met argumenten en emotie

Tact en diplomatie is de licht verteerbare saus over netelige inhoudelijke gerechten, vooral wanneer het aankomt op personen overreden iets te doen (of juist te laten) waar zij aanvankelijk niet zo voor waren geporteerd. Zoals met jou of wie dan ook in zee te gaan, in gesprek te geraken of te blijven. Je moet overtuigingskracht bezitten...

Bijlage Direct toepasbare tactvolle en diplomatieke zinnen

Hieronder volgen enige algemene diplomatiek geformuleerde zinnen die je op enig moment kunt inbrengen in gesprekken, onderhandelingen, groepsdiscussies en andere bijeenkomsten.

Bijlage Tact en diplomatie zelftest: hoe tactvol en diplomatiek ben je?

De items van deze zelftest beschrijven uiteenlopende algemeen herkenbare situaties waarin je zou kunnen belanden, of misschien weleens in terecht bent gekomen. Je kunt altijd op verschillende manieren (we hebben er hier telkens drie gekozen) reageren. Selecteer per item één antwoord dat het best jouw waarschijnlijke actie weergeeft.

Bijlage Competenties voor de tacticus en de diplomaat

Het is aan te bevelen als diplomaat meerdere van de volgende competenties in huis te hebben. (Per cluster, en in alfabetische volgorde.) Je kunt deze bijlage uitstekend gebruiken als checklist om je eigen kwaliteiten tegen af te zetten – en dus hiermee vast te stellen waar de verbeterpunten zitten.

Denken vanuit en-en-perspectief

Een nieuwe manier van denken dringt zich op. Een manier van denken waar er niet steeds een principiële keuze moet worden gemaakt tussen complementaire of tegengestelde benaderingen en waarden, maar beide tegenpolen op een evenwaardige manier naast elkaar kunnen bestaan...