Aandacht voor mindfulness lijkt tegenwoordig bijna niet meer weg te denken. Maar dat is niet voor niets: de hype wordt ondersteund door harde wetenschap, zo blijkt uit een artikel op HBR.org. Recent onderzoek geeft sterke aanwijzingen dat het beoefenen van niet-oordelende, bewuste aandacht in het moment (zoals mindfulness ook kan worden beschreven) de hersenen verandert, en wel op zo’n manier dat iedereen die zich in de huidige complexe zakelijke omgeving beweegt, en zeker iedere leider, dat moet weten.
Christina Congleton, Britta K. Hölzel en Sara W. Lazar, de auteurs van het artikel op HBR.org, hebben in 2011 onderzoek gedaan onder deelnemers aan een acht weken durend mindfulnessprogramma. Ze stelden significante toename vast van de dichtheid van de grijze stof in de hersenen – dat onderdeel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor het verwerken van informatie. In de jaren daarna hebben neurowetenschappers over de hele wereld onderzocht op welke manieren meditatiede hersenen verandert. Meditatie is een belangrijke manier om mindfulness in de praktijk te brengen. In 2014 bundelde een team van wetenschappers van de University of British Columbia en de Chemnitz University of Technology gegevens uit meer dan twintig onderzoeken om te bepalen welke gebieden van de hersenen consequent worden beïnvloed door meditatie. Zij identificeerden minstens acht verschillende regio's. In het artikel worden twee hiervan uitgelicht omdat ze interessant zijn voor zakelijke professionals.
Zelfregulering
De eerste is de cortex cingularis anterior (CCA), een structuur diep gelegen in het voorhoofd, achter de frontaalkwab van de hersenen. De CCA wordt geassocieerd met zelfregulering. Dat houdt in de mogelijkheid om aandacht en gedrag doelgericht in te zetten, ongepast reflexmatige reacties te onderdrukken, en flexibel van strategie te wisselen. Mensen met schade aan de CCA tonen impulsiviteit en ongecontroleerde agressie, en mensen met een verminderde verbindingen tussen deze en andere gebieden van de hersenen presteren slecht op tests waarin mentale flexibiliteit wordt getoetst: ze houden vast aan niet-effectieve probleemoplossende strategieën in plaats van hun gedrag aan te passen. Mensen die mediteren daarentegen, vertonen superieure prestaties op zelfregulatietests, bieden weerstand tegen afleiding en geven vaker dan niet-mediteerders juiste antwoorden. Ze tonen ook meer activiteit in de CCA dan niet-mediteerders. Naast zelfregulering wordt de CCA in verband gebracht met het leren van ervaringen uit het verleden, om besluitvorming optimaal te ondersteunen. Wetenschappers wijzen erop dat de CCA bijzonder van belang kan zijn in het licht van onzekere en snel veranderende omstandigheden.
Stress
Het tweede gebied van de hersenen dat de onderzoekers nader bekijken, is de hippocampus, een hersengebied dat verhoogde hoeveelheden van grijze stof liet zien bij deelnemers aan het mindfulnessprogramma uit het onderzoek van 2011. Dit gebied in de vorm van een zeepaardje is te vinden aan weerszijden van de hersenen in de slaapkwab en is onderdeel van het limbische systeem, een reeks inwendige structuren die wordt geassocieerd met emotie en geheugen. Het is bedekt met receptoren voor het stresshormoon cortisol. Onderzoek heeft aangetoond dat het kan worden beschadigd door chronische stress en daardoor kan bijdragen aan een neerwaartse spiraal in het lichaam. Inderdaad blijkt dat mensen met stressgerelateerde aandoeningen zoals depressie en PTSS vaker een kleinere hippocampus hebben. Dit alles wijst op het belang van dit hersengebied voor veerkracht – een andere belangrijke vaardigheid in de huidige, veeleisende zakelijke wereld.
Must-have
Deze bevindingen zijn slechts het begin van het verhaal. Neurowetenschappers hebben ook aangetoond dat het beoefenen van mindfulness hersengebieden beïnvloedt die gerelateerd zijn aan waarneming, lichaamsbewustzijn, pijntolerantie, emotieregulatie, introspectie, complex denken en het gevoel van eigenwaarde. Hoewel meer onderzoek nodig is om deze veranderingen in de tijd vast te leggen en om de onderliggende mechanismen te begrijpen, is het verzamelde bewijs dwingend.
Mindfulness mag niet langer worden beschouwd als iets wat ‘nice-to-have’ is voor leidinggevenden, zo betogen de onderzoekers. Het is een ‘must-have’: een manier om onze hersenen gezond te houden, ter ondersteuning van zelfregulering en effectieve besluitvormingsmogelijkheden, en om onszelf te beschermen tegen stress. Het kan worden geïntegreerd in iemands religieuze of spirituele leven, of worden beoefend als een vorm van seculiere mentale training. Wanneer we gaan zitten, diep ademhalen, en ons erop instellen om mindful te zijn, vooral wanneer we samen zijn met anderen die hetzelfde aan het doen zijn, hebben we de mogelijkheid om echt te worden veranderd.
Naar https://hbr.org/2015/01/mindfulness-can-literally-change-your-brain